БЕКІТЕМІН:
КМҚК «Теміртау қаласы әкімдігінің
Теміртау қаласы білім беру бөлімінің
№18 «Балдырған» балабақшасы
басшы_______________ Шигабутдинова Н.И.
«30» қыркүйек 2020 жыл
ЭТИКА КОДЕКСІ
Коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын
«Теміртау қаласы әкімдігінің Теміртау қаласы білім беру бөлімінің
№18 «Балдырған» балабақшасы
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
- Осы этика кодексі «Теміртау қаласы әкімдігінің Теміртау қаласы білім беру бөлімінің №18 «Балдырған» балабақшасы» (одан әрі — Кодекс) Қазақстан Республикасы заңнамасы ережесіне сай, Халықаралық Еңбек Ұйымы, Устав және басқа ішкі құжаттар талабын ескере дайындалған және ұйымның қызметкерлері басшылыққа алатын ережелер мен қағидаттар жиынтығы болып табылады.
- Осы Кодекстің мақсаты Мектепке дейінгі Ұйымда корпоративтік мәдениетті дамыту және ең үздік мінез-құлық практикасын қолдану жолымен мүдделі тұлғалармен тиімді өзара іс-қимыл құру болып табылады.
- Мектепке дейінгі Ұйым лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері мен басқа да мүдделі тұлғалардың күнделікті жағдайларда кездесетін қарым-қатынастарда осы Кодекстің талаптарын қабылдайды және сақтайды .
- Осы Кодексте келесі түсініктемелер мен терминдер қолданылады:
Этика — лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері өз қызметінде басшылыққа алатын этикалық қағидаттар мен іскерлік мінез-құлық нормалар жиынтығы;
Қызығушы тұлға — Заңнамада және Уставта қарастырылған құқықты жүзеге асырушы тұлға
Мүдделер дауы—қызметкердің немесе лауазымды тұлғаның, өз қызметтік міндеттерін немесе әсер етуі мүмкін бейтарап орындау жеке мүдделік жағдайы; Қызметкер—еңбек шарты бойынша жұмысты тікелей атқарушы және еңбек қатынасын құрайтын тұлға.
БӨЛІМ 1. ЭТИКА ҚҰНДЫЛЫҒЫ МЕН ҰСТАНЫМДАРЫ
1.1. Негізден тұратын корпоративтік құндылығы болып табылады:
- Меритократия: әрқайсысының үлесі мен жетістіктерін бағалаудағы әділдік пен шынайылық.
- Құрмет: басқа топтың мүшелеріне құрметті қатынасы.
- Адалдық: өз серіктестеріне адалдығы.
- Ашықтық: байланыс пен серіктестікке ашықтық.
- Топтық рух: бірлескен қызметтен жоғары нәтижелерге жету үшін бірлесіп әрекет ету.
- Сенім: өзара көмек және сенім мәдениетіне міндеттеме.
- Жемқорлыққа қарсы іс әрекет, сыбайлас жемқорлыққа нөлдік төзбеушілік.
1.2. Мектепке дейінгі Ұйым қызметі ұйымдар және барлық мүдделі тұлғаларға негізделген этика қағидаларын және мінез-құлық талаптарды сақтаған қарым-қатынастарда құрылған. Өзара міндеттерді сақтау— сындарлы жұмыстың қажетті шарты.
БӨЛІМ 2. ӨЗАРА ҚАРЫМ ҚАТЫНАСТЫҢ ЭТИКАЛЫҚ НОРМАСЫ
2.1. Мектепке дейінгі Ұйым лауазымдық тұлғалары мен қызметкерлері
2.1.1. Мектепке дейінгі Ұйым өзіне келесі міндеттемелерді қабылдайды:
- Адам құқығын сақтау мен құрметті қамтамасыз етеді;
- оның барлық қарым-қатынастары мүдделі тұлғалармен өзара тиімді болуына ұмтылады;
- қызметкерлерді оқыту және кәсіби дамыту бағдарламаларына сәйкес қызметкерлердің кәсіби біліктілігін, өзіндік білім алуға ұмтылуына және кәсіби дамуын арттыру үшін тең жағдайлар жасайды;
- атқарылған жұмыстың сапасы мен күрделілігі, біліктілік деңгейіне қарай қызметкерлеріне еңбегі үшін сыйақы төлеуді қамтамасыз етеді;
- нәсілдік, діни, ұлттық, жыныстық, жастық, саяси және өзге де белгілері бойынша кемсітушілікке жол берілмейді; кәсіби қабілеттерін, білімі мен дағдыларын ескере отырып, тек қана біліктілік талаптарына сәйкестігі негізінде,кадрларды іріктеу мен жоғарылату жүзеге асырады;
- қолданыстағы заңнамаға сәйкес қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғауын қамтамасыз ету үшін барлық шараларды қабылдайды, сондай-ақ қызметкерлері үшін қауіпсіз еңбек жағдайын жасайды;
- заңнамада және ішкі құжаттармен белгіленген шектерде құпия ақпаратты жария етпеуді қамтамасыз етеді;
- еңбек даулары мен жанжалдарының алдын алу үшін жағдай жасайды, медиация рәсімін пайдаланады лауазымды тұлғалар және жұмыскерлер арасында ашық және сенімді диалог үшін жағдай жасайды;
- қызметкерлердің бастамашылық идеялары мен ұсыныстарын оларды іске асыруда оң әсерін бағалайды және ынталандырады;
- міндетті түрде барлығына тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуде, заңды негізде лауазымды тұлғалар мен қызметкерлерге қандай да болмасын артықшылықтар мен жекелеген жеңілдіктер ұсынуға жол бермейді;
- лауазымды тұлғалардан кез келген қызметкерге дейін мүдделер қақтығысының туындауынан осы процестің кез келген кезеңінде шешімдер қабылдау үшін жауапты болады;
2.3. Мемлекеттік органдар
2.3.1. Мектепке дейінгі Ұйымның мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, Жарғыға, осы Кодекске және өзге де ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады және тараптардың тәуелсіздігі негізінде, мемлекеттік органдар тарапынан, сондай-ақ лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері тарапынан сыбайлас жемқорлық және басқа да құқыққа қарсы әрекеттер принципін сақтай отырып жол бермейді.
БӨЛІМ 3. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ҰЙЫМНЫҢ ЛАУАЗЫМДЫҚ ТҰЛҒАЛАРЫ МЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ МІНДЕТТЕРІ
3.1. Мектепке дейінгі ұйым лауазымдық тұлғалары мен қызметкерлері міндетті:
- мемлекеттік рәміздерге құрметпен қарауға— Мемлекеттік Ту, Мемлекеттік Елтаңба, Мемлекеттік Гимн;
- жалпыға міндетті моралдық- әдептілік нормаларын сақтау, мемлекеттік тілге және басқа тілдерге, халықтардың дәстүрі мен салтына құрметпен қарау;
- сыпайы және әдепті болу;
- немқұрайлық пен дөрекілікке төзбеу;
- әріптестерін қолдау және көмек беру;
- әрдайым қызметі үшін алғыс білдіру, ол толықтай көрсетілмесе де;
3.2. Мектепке дейінгі ұйым лауазымдық тұлғалары мен қызметкерлері өздеріне келесі міндеттерді қабылдайды:
- осы Кодексте белгіленген әдеп пен мінез-құлық талаптарды мұқият зерттеу, түсіну және адал орындау;
- өздерінің лауазымдық қызметтері мен міндеттерін адал, кәсіби, тиімді және әділ орындау;
- мәртебесіне және лауазымына қарамастан өзіне қабылдаған міндеттемелерге жауапкершілікті;
- этика және мінез-құлық қағидалары ұстанымдарын бұзу мәселелері бойынша тексеру жүргізу кезінде жәрдем көрсетуге міндетті;
- әлеуметтік желілер арқылы оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында жеке және заңды тұлғаларға қатысты, олардың қадір-қасиетін және абыройына тікелей немесе жанама түрде сипаттама беруге, ар-намыс, қадір-қасиеті мен беделі бойынша сот талқылауына тартуға;
- ҚР заңнамасы талаптарына сай басқарушылық шешім қабылдау;
- Кодекс талаптарына пейілділігін жеке мысалдармен көрсету;
- Мектепке дейінгі Ұйым құндылықтары мен ұстанымдары, бағыныштылар арасында корпоративтік рухты, ортақ миссияға біріктірілген, ұжымды командаға біріктіруге уақыт бөлу;
- бағыныштыларға консультация беру және тәлім беру;
- шешімдер қабылдау кезінде басшылыққа алуға тиіс принциптері ашықтық және әділдік;
- Мектепке дейінгі Ұйым ішкі құжаттарды шешімдер мен актілерді құпиялылық нормаларын бұзбай және ескере отырып уақытылы нақты ақпарат ұсыну;
- мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру, онда қызметкерлер Мектепке дейінгі Ұйымның этика және мінез-құлық қағидаларын талаптарын сақтамауына алаңдаушылығын еркін білдіреді. Этика және мінез-құлық қағидалары талаптарының сақталуын көтермелеуге Жеке үлгі болады.
- еңбек тәртібін сақтау;
- қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі, өнеркәсіптік қауіпсіздігі және жұмыс орнындағы өндірістік санитария бойынша талаптарды сақтау;
- мүлікке ұқыптылықпен қарау;
- жұмыс беруші мен жұмыскер мүлкінің сақталуы, сондай-ақ бос тұрып қалудың туындағаны туралы, өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін жағдай туралы жұмыс берушіге хабарлау;
- белгілі еңбек міндеттерін орындауға байланысты,оған белгілі болған мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны жария етпеуге;
- Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіпте, жұмыс берушіге келтірілген залалды өтеу;
- Мектепке дейінгі Ұйымда сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет бойынша өз құзыреті шегінде мақсатты жұмыс жүргізуге;
- өз қызметінде Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлық заңнамасы нормаларын сақтауды қамтамасыз ету және;
- сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жөнінде шаралар қабылдау;
- Мектепке дейінгі Ұйым қызметіне сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарттарды қалыптастыру және сақталуын қамтамасыз ету;
- Мектепке дейінгі Ұйым қызметкерлеріне жүктелген міндеттемелерді адал орындауды қамтамасыз етуге;
- Қазақстан Республикасы қолданыстағы заңнамаға сәйкес Мектепке дейінгі Ұйымда қатаң түрде мемлекеттік сатып алу рәсімдерін жүргізуді қамтамасыз ету;
- Мектепке дейінгі Ұйым бюджеттік және бюджеттен тыс қаражат, сондай-ақ қаржы-шаруашылық қызметі, оның ішінде шығындау бойынша қамқоршылық кеңесімен бірлесіп оқушылардың ата-аналары ұжымы,қоғамдастық алдында есепті кездесулер өткізу;
- ҚР қолданыстағы заңнама талаптарын ескере отырып Мектепке дейінгі Ұйымның тарифтеу және штаттық кестесін ресми интернет-ресурстарда жариялауды қамтамасыз етсін;
- қызметтік құпияны, сондай-ақ қызметтік ақпараттың таралып кетуі бойынша шаралар қабылдамау;
- жұмыс берушімен, жолсапар, жоғары тұрған органдар өтініші, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға жазбаша түрде келісу.
БӨЛІМ 4. ТӘРТІП ЕРЕЖЕСІ
4.1. Корпоративтік мәдениет
4.1.1. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері Мектепке дейінгі Ұйымның корпоративтік мәдениетін дамытуға үлес қосуға тиіс, этика Кодексі талаптарын ескере отырып, этика ұстанымы, қабылданған іскерлік мінез-құлық ережелері,этика талабын сақтай отырып және бұзушылықтың алдын алу бойынша өз білімдерімен басқа әріптестерімен бөлісу.
4.1.2. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері корпоративтік рухты қалыптастыруға және ұстауға қойылатын Кодекс талаптарын сақтауы тиіс мынадай тәсілдермен:
Қол астындағылармен жеке түсіндіру кездесулері;
- жұмыс орнында тиімділіктің міндетті факторы болып табылатын, жалпыға бірдей түсіну талаптарын сақтауды қамтамасыз ету.
4.1.3. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері өзінің қызметтік міндеттерін атқару кезеңінде іскерлік киімнің қалпын ұстануға тиіс.
4.1.4. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері келіссөздер жүргізу уақытында дұрыс және құрметпен сөйлесуге тиіс.
4.1.5. Мектепке дейінгі Ұйымның барлық қызметкерлері корпоративтік ойын-сауық не спорттық іс-шараларға қатыса алады. Сондай-ақ қызметкерлердің арасында корпоративтік рухты көтеру мақсатында, өздері іс-шараларды өткізуге ұсыныстар енгізе алады.
4.1.6. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері Ұйымның құжат айналымы бойынша тәртіпті және барлық қажетті құжаттама тәртібін сақтауға міндетті. Барлық жұмыскерлер өздерінің жұмыс орындарын ұқыпты және жинақы түрде сақтауға тиіс.
4.2. Қоғамдастықпен байланыс
4.2.1. Мектепке дейінгі Ұйым қоғаммен және бұқаралық ақпарат құралдарымен жоғары этикалық стандарттардың сақталуын қарым-қатынасты қадағалайды. Мектепке дейінгі Ұйым қоғаммен байланыс бойынша жалған ақпаратты жасыру және/немесе бұрмалау фактілерін жария сөздерінде басқарушы қызметкерлердің өзінің ақпараттық-жарнама материалдарында немесе басқа да іс-шараларда таралуына жол бермейді.
4.2.2. Мектепке дейінгі Ұйымның немесе қандай да бір мәлімдемелер атынан Мектепке дейінгі Ұйымның бұқаралық ақпарат құралдарында, оның ішінде әлеуметтік желілерде, көпшілік алдында сөйлеуге, пікір жазуға Мектепке дейінгі Ұйым өкілетті лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері құқылы.
4.2.3. Мектепке дейінгі Ұйым атынан сөз сөйлеген кезде қызметкерлері міндетті жалпы қабылданған кәсіби мінез-құлық және этика нормаларын сақтауға, , сенімді ақпаратты ғана таратуға, сондай-ақ әлеуметтік, нәсілдік және ұлттық араздықты тудыратын ақпаратты таратуға жол бермеу.
4.2.3. Ұйымның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлеріне қызметтік әрекет мәселелері бойынша және қызметін ұйымдастыру сұрақтары бойынша өз пікірін жариялауға болмайды:
- Университеттің негізгі бағыттарына сәйкес келмесе;
- университеттің ақпараттық қызметін ашады;
- Университет лауазымды тұлғалардың атына әдепсіз сөздер айтуға.
4.3. Бақылау шаралары
4.3.1. Мектепке дейінгі Ұйым қызметкерлері Кодекс талаптарын қатаң сақтауға міндетті және кез келген талаптарының бұзылуы туралы хабарлау.
4.3.2. Мектепке дейінгі Ұйымның қызметкерлері стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу үшін негіз қалаушы этика құндылықтары мен қағидаттарын ескере отырып алдарына қойылған жауапты міндеттерін іске асыруға іскерлік шешімдер қабылдайды
4.3.3. Мектепке дейінгі Ұйымның тиісті қызметкерлері құзыретіне сәйкес әдеп талаптарының бұзылуына байланысты мәселелерге көңіл аударуға міндетті (этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Уәкілеттілігі):
- жағдайды түзету және кемшіліктерді жою бойынша уақтылы шаралар қабылдау;
- заңнамада белгіленген тәртіппен пәрменді тәртіптік сипаттағы шараларды қабылдау/ұсыныстар;
- тиісті құрылымдық бөлімшелерімен/органдарымен оларға қажетті мәліметтерді ұсына отырып консультациялар өткізу.
Бұл әрекеттер ішкі тәртіптерге сәйкес ресімделуі тиіс.
4.3.4. Мектепке дейінгі Ұйым қызметкерлерін ынталандырады және кез келген сындарлы ұсыныстарды жетілдіруді қолдайды.
4.3.5. Мәселелері бойынша еңбек Кодексінің талаптарына қатысты және/немесе жұмыс барысында туындаған этикалық мәселелер бойынша, сондай-ақ бұзушылық фактілері Кодексінің талаптарын, сыбайлас жемқорлық және басқа да құқыққа қарсы Мектепке дейінгі Ұйым лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің іс-әрекеттер, сондай-ақ мүдделі тұлғалар мыналарға:
- этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша тікелей басшысына, уәкілеттіге;
- Мектепке дейінгі Ұйым қызметкерлерінің бекітілген этика талаптарын бұзушылықтары анықталған жағдайда, кадр бөліміне материалдарды шешім қабылдау үшін қарауға жіберіледі.
БӨЛІМ 5. ЭТИКА БОЙЫНША ЖӘНЕ ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС ӘРЕКЕТ БОЙЫНША УӘКІЛЕТТІ ИНСТИТУТ
5.1. Этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Уәкілетті Құқықтары мен міндеттері
Мектепке дейінгі Ұйымының басшысы 2 жылда 1 рет Уәкілетті этика бойынша тағайындалады.
Этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Уәкілетті негізгі функциялары болып табылады кодекс ережесін сақтамау мәліметтерін жинау, қызметкерлерге, лауазымды тұлғаларға Кодекс ережесі бойынша консультация беру, Кодекс ережелерінің бұзылуы бойынша дауларды шешуді қарастыру және оған қатысу.
5.2. Этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Уәкілетті құқылы:
- Кодексті бұзушылықтарды анықтау бойынша түскен өтініштер негізінде де, өз бастамасы бойынша рәсімдер жүргізуге бастамашылық етуге;
- кодексті сақтамау мәселелері бойынша қызметкерлерге, лауазымды тұлғаларға жүгінуге;
- қызметкерлерге, лауазымды тұлғаларға Кодекс ережелерін баяндау және түсінік беруге.
5.3. Этика және жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Уәкілетті міндетті:
- қызметкерлерді қорғауды қамтамасыз ету (еңбек заңнамасымен белгіленген рәсімдер шеңберінде), Кодексті бұзу мәселелері жөніндегі дауларды қарау рәсімін жүргізу кезеңінде, туындаған жағдайлар бойынша оларды мәжбүрлеп жұмыстан шығару себебі осындай істерде қарауға бастамашылық жасау;
- кодексті сақтамауға қатысты мәселелерді қарау кезінде қатысуға;
- қызметкерлердің, лауазымды тұлғалардың өтініштерін есепке алу, сондай-ақ іскерлік серіктестер мен мүдделі тұлғалардың Кодекс ережелерін сақтамау мәселелері бойынша;
- Ұйым қызметкерлерге жүгінген жағдайда 5 (бес) жұмыс күні ішінде Кодекстің ережелеріне түсінік беруге;
- Кодексті сақтамау мәселелері бойынша дауларды қарауда тәуелсіздік пен қасақана еместікті сақтауға;
- Кодекстің ережелерін бұзу фактісі бойынша қызметкердің, лауазымды тұлғаның жасырын болуын қамтамасыз ету (егер жасырын қалғысы келсе).
БӨЛІМ 6. ҚОРЫТЫНДЫ
6.1. Ұйымның басшылығы осы Кодекстің талаптарын өзектендіру және жетілдіру мақсатында қайта қарайды және жетілдіреді, талдайды, тәжірибеде қандай шамада, сондай-ақ, қажет болған жағдайда, мүдделі тұлғалардың ұсыныстары мен ұсынымдарын ескере отырып оған өзгерістер және/немесе толықтырулар енгізеді.
6.2. Кодексті іске асыру практикалық қолдану мақсатында қабылдануы қажет ұсынымдар белгіленген тәртіппен қарауға және бекітуге ұсынылады.
БӨЛІМ 7. ЖАУАПКЕРШІЛІК
7.1 ҚР қолданыстағы заңнамасына, еңбек шартына, осы Кодексте, сондай-ақ жұмыс беруші анықтаған шешімдері мен актілері сай тараптар жауапкершілікті.
Таныстым: